Nikt nie zaprzeczy, że nowoczesne budownictwo się zmienia i rozwija. Jeszcze niedawno słowo „prefabrykat” niosło ze sobą negatywny wydźwięk, przywodziło na myśl niższą jakość, kojarząc się z budownictwem wielkopłytowym lat 70tych i 80tych XX wieku. Aktualnie sytuacja ta się zmienia. Wykonawcy, poszukując najbardziej wydajnych materiałów konstrukcyjnych, coraz chętniej sięgają po żelbet i strunobeton. Czym są te produkty?
Na samym początku, trzeba zaznaczyć, że błędne jest sformułowanie „żelbeton”, ponieważ nie jest to beton z żelu a połączenie betonu ze stalą. Szkielet z prętów stalowych układa się w szalunku na miejscu wbudowania elementu na budowie lub formie w fabryce prefabrykatów i zalewa mieszanką betonową. Po uzyskaniu przez beton wymaganej wytrzymałości otrzymuje się element, w którym stal przenosi naprężenia rozciągające a beton ściskające. Współpraca tych materiałów opiera się na przyczepności betonu do stali i zbliżonej wartości współczynników rozszerzalności termicznej – tłumaczy Przemysław Borek, prezes firmy Pekabex-Bet, od ponad 40 lat specjalizującej się w budowach przy użyciu prefabrykatów żelbetowych i sprężonych w Polsce – Strunobeton natomiast to beton sprężony, zawierający zbrojenie w postaci drutów lub strun ze stali wysokogatunkowej. Przed zalaniem betonem, druty te maksymalnie się napręża. Po osiągnięciu odpowiedniej wytrzymałości przez beton, stopniowo zaś się je rozpręża. Wynikiem tej operacji siły oddziałujące na strun przenoszone są na beton poprzez tarcie.
Jakie są zalety żelbetu? Jest on ogniotrwały, odporny na statyczne i dynamiczne obciążenia, pozwala także na dowolne kształtowanie elementów. Żelbet jest również w dużym stopniu odporny na korozję. Strunobeton natomiast wykorzystywany jest przy wyrobie stropów, belek, nadproży, przęseł, dźwigarów oraz innych elementów konstrukcyjnych. Pozwala na zmniejszenie ich wielkości, jednocześnie zwiększając nośność. Praktyczne użycie konstrukcji żelbetowych przystępnie opisane jest w publikacji „Vademecum – Zielona Ideologia a Praktyka”, stworzonej przez zespół e-biurowce.pl
Przemysła Borek podkreśla: Choć słowo „prefabrykat” może za pierwszym razem kojarzyć się z czymś gorszej jakości, to przy bliższym poznaniu tej technologii diametralnie zmienia się o niej opinia. Wystarczy wymienić najważniejsze plusy dla inwestora. Wybór prefabrykatów żelbetowych oraz z betonu sprężonego oznacza szybką realizację inwestycji, niskie koszty eksploatacji oraz dużą oszczędność podczas wieloletniego użytkowania.
Przykładem wykorzystania prefabrykatów jest konstrukcja Olivia Business Centre, nowoczesnego kompleksu biurowego w Gdańsku. Gotowe żelbetowe elementy produkowane w firmie Pekabex z Poznania transportowane są na plac budowy Olivia Business Centre ciężarówkami. Następnie są składane jak klocki dla dzieci. Cała nadziemna część naszego kompleksu budowana jest z gotowych elementów. Dotyczy to samej konstrukcji jak i instalacji budynków, ponieważ rozkłada się to mniej więcej w następujących proporcjach: konstrukcja 30%, elewacja 30% i instalacje 30%. Technologia prefabrykatów żelbetowych sprawia, że budujemy szybciej niż konkurencja. Dla nas oznacza to znaczne przyśpieszenie wielu spraw. Choćby działań związanych z komercjalizacją powierzchni biurowej – opowiada Mirosław Zalewski z firmy TPS, będącej deweloperem Olivia Business Centre.
Inwestor decydujący się na użycie prefabrykatów musi dokładnie zaplanować budowę. Szczegółowy i przemyślany program prac pozwoli na ograniczenie zastojów w budowie, zwiększenie efektywności i szybsze ukończenie obiektu. Użycie prefabrykatów przy budowie ma jeszcze jeden plus. Wszystkie place budowy, jakie znamy przeważnie oznaczają korki, bałagan i hałas. W naszym przypadku jest inaczej. Budowa kolejnych budynków Olivia Business Centre nie ma wpływu na komfort pracy w już wynajętych biurach. Budowa nie jest uciążliwa dla otoczenia. Można spokojnie pracować z otwartym oknem na budowę i nie przeszkadza ona w pracy. Jest to o tyle istotne, że przygotowujemy się do budowy kolejnego budynku Olivia Four. Będzie on oddany w pierwszym kwartale 2014 roku – dodaje Mirosław Zalewski.
Obawy związane z prefabrykatami wiążą się często z możliwością pojawienia się odchyleń od zakładanych wymiarów, nierówności płaszczyzn i ubytków. Nowoczesne technologie produkcji jednakże właściwie wykluczają te problemy. Krytycy prefabrykatów wypominają również wyższe koszty budowy oraz mniejszą trwałość. Wysoka cena związana jest w dużej mierze z faktem, iż powszechne zastosowanie tego typu produktów jest na naszym rynku nowością. Trwałość obiektu stworzonego z prefabrykatów jest natomiast kwestią w znacznej mierze sporną. Najczęściej uszkodzenia tego typu konstrukcji występują w postaci rys, związanych z błędnym montażem, usterką prefabrykatu czy nieprawidłowym utrzymaniem.