Ogólna tendencja stawek czynszów w drugim kwartale 2013 roku wykazuje tendencję wzrostową, jak wynika z najnowszego raportu Jones Lang LaSalle „European Property Clock”. Polega on na porównaniu za pomocą schematu zegara relatywnego położenia poszczególnych rynków w kolejnych fazach cyklu zmiany stawek najmu dla najbardziej prestiżowych powierzchni biurowych. Indeks czynszów w Europie wzrósł o 0,2 proc. w porównaniu do pierwszego kwartału 2013 roku, lecz pozostał niższy w odniesieniu do roku ubiegłego. Eksperci prognozują, iż do końca roku czynsze wzrosną minimalnie.
Raport zwraca uwagę, iż kondycja poszczególnych rynków w Europie jest zróżnicowana, na co wpływ ma głównie ogólna sytuacja gospodarcza w danym regionie. Przykładowo, aż o 9,4 proc. wzrosły stawki czynszów w najlepszych lokalizacjach w Dublinie. Spowodowane było to wcześniejszymi rekordowymi spadkami. Natomiast obniżyły się ceny czynszów w takich miastach jak Lyon (-5,3 proc), Budapeszt (-2,5 proc.), Barcelona (-1,4 proc.) oraz Warszawa (-2 proc.). W stolicy Polski spadki związane są z dużą aktywnością deweloperów, co, pomimo silnego popytu, przekłada się na wysoki poziom pustostanów. Na tym samym poziomie natomiast pozostały stawki czynszów w londyńskim City oraz w dzielnicy West End. Eksperci prognozują jednak dalszy wzrost.
Podaż
Spada podaż powierzchni biurowej w Europie. W drugim kwartale bieżącego roku odnotowano jedynie 720 000 mkw. nowej powierzchni, czyli aż o 50 proc. mniej niż średnia pięcioletnia dla drugich kwartałów. Przez sześć pierwszych miesięcy 2013 roku w Europie oddano łącznie 1 500 000 mkw. biur, co może spowodować korektę prognoz, według których w całym roku miało zostać ukończonych 4 mln mkw.
Ograniczenie liczby nowych projektów w żaden sposób nie dotyczyło polskiego rynku. Obecnie w kraju w aktywnej budowie pozostaje ponad milion metrów kwadratowych nowoczesnej powierzchni biurowej. Najbardziej aktywnym rynkiem pozostaje oczywiście Warszawa, która w ostatnich tygodniach przekroczyła granicę 4 milionów mkw. powierzchni biurowej. W skali całego roku w stolicy ukończone może zostać nawet 336 000 mkw., najwięcej od 2000 roku – mówi Mateusz Polkowski, Dyrektor w Dziale Badań i Doradztwa, Jones Lang LaSalle.
Popyt
W drugim kwartale 2013 roku popyt w Europie wzrósł o 5 proc, pozostając jednak niższy niż w tym samym okresie 2012 roku.
Wyższa aktywność najemców została odnotowana w Europie Zachodniej, z pominięciem Paryża, gdzie wystąpił spadek o 4 proc.
Ogólną tendencję komentuje Dr Lee Elliott, Head of EMEA Research, Jones Lang LaSalle: Niektórzy najemcy są skłonni wybrać powierzchnię o wyższym standardzie, jeśli oznacza to znaczącą poprawę jej efektywności lub lepszą lokalizację. Jednakże aktywność rynkowa zależy od gotowości do podjęcia zobowiązań i inwestowania w warunkach niepewnej sytuacji gospodarczej. Widoczne są pierwsze oznaki poprawy nastroju najemców na niektórych rynkach, ale tendencja ta musi się umocnić, abyśmy mogli odnotować wyraźny wzrost popytu.
Rośnie również aktywność najemców w Europie Środkowo-Wschodniej. Popyt w tym rejonie wzrósł o 7 proc. Na szczególną uwagę zasługuje stolica Polski. Warszawa cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem najemców, zarówno tych planujących uruchomienie, jak i rozszerzenie swojej działalności. Pierwsze półrocze 2013 r. było bardzo dobrym okresem jeśli chodzi o wolumen zawieranych umów najmu - popyt brutto w Warszawie osiągnął poziom 334 000 mkw. i był o 12% wyższy niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W samym tylko II kw. popyt brutto sięgnął 178 000 mkw. powierzchni biurowej, netto natomiast około 130 500 mkw. Liczby te potwierdzają mocną pozycję stołecznego rynku nie tylko w Europie Środkowo – Wschodniej, ale i na całym kontynencie – mówi Tomasz Czuba, Dyrektor Działu Wynajmu Nieruchomości Biurowych, Jones Lang LaSalle.